Z Krainy Wiecznych Bajtów - część 1

Zaczęło się od tego, że przypadkiem znalazłem pudło po butach pełne dyskietek 3,5" dołączanych do czasopisma PC World Komputer z lat 1996 - 2000. Nasunęły mi się dwa pytania: po pierwsze, czy tak stare dyskietki dadzą się w ogóle odczytać, i po drugie, czy mogą tam być jakieś programy warte zachowania, zanim dyskietki wylądują na strychu (gdzie najprawdopodobniej ulegną zniszczeniu z powodu bardzo dużych wahań temperatury) lub w koszu do zbiórki odpadów.

Uzyskanie odpowiedzi na pierwsze pytanie wydawało się proste, gdyż dysponuję komputerami wyposażonymi w napędy dyskietek. Okazało się jednak, że zamieszczone oprogramowanie spakowane jest autorskim programem PC World Komputer, który nie działa pod Windows XP, zaś mój notebook Toshiba Portege 3440CT z Windows 98 jest akurat "beznapędowcem". Do akcji wkroczyła zatem stareńka Toshiba Satellite Pro 420 CDT wyposażona w Windows 98 pierwszej edycji. Okazało się, że po wystartowaniu komputera "w trybie MS-DOS" można uruchomić program z PC World Komputer i dobrać się do zawartości dyskietek. Co więcej: prawie wszystkie dyskietki dają się odczytać bez jakichkolwiek problemów (najstarsze po niemal 20 latach!), a tylko niektóre wymagają "odświeżenia" w postaci skopiowania zawartości na twardy dysk (czasem trzeba wybrać komputer, na którym dyskietka "się czyta") i powrotnego skopiowania na świeżo sformatowaną dyskietkę.

Owocem tych działań będzie rozpoczynany właśnie cykl wpisów, w których prezentuję oprogramowanie wywołane z Krainy Wiecznych Bajtów. Nie zamierzam oczywiście publikować wszystkiego: nie interesują mnie na przykład stare antywirusy, wersje demonstracyjne programów pozbawione podstawowej funkcjonalności czy ograniczone czasowo, chociaż dopuszczam programy shareware z zaznaczonym w warunkach licencji okresem testowania, pod warunkiem że program tego nie pilnuje i nie przestaje działać. Ponadto programy muszą się wykazywać przynajmniej minimalną użytecznością (choćby tylko do rozrywki) i działać pod kontrolą systemu Windows w wersji co najmniej 98 ("czysty" DOS już raczej chyba nikogo nie zainteresuje).  Wszystkie pozostałe niech pozostaną na zawsze w Krainie Wiecznych Bajtów.

Dla użytkowników systemu Windows w wersji nowszej niż XP mam złą wiadomość: żaden z przywoływanych tu programów nie zadziała w waszym systemie. Podziękujcie Microsoftowi za zerwanie wstecznej kompatybilności z aplikacjami 16-bitowymi. Pozostają emulatory w rodzaju DOSBox, albo maszyny wirtualne ze starszym systemem operacyjnym (uwaga: na system - gościa trzeba mieć licencję!), ja się tym jednak zajmował nie będę. Chcecie, to próbujcie.

A zatem, do dzieła!

HEXEDITEdytor plików binarnych w trybie heksadecymalnym i znakowym. Nie posiada funkcji deasemblacji. Program dla systemu DOS, działa również w oknie Windows (od 3.x do XP).   Break Free 3DGra zręcznościowa dla DOS. Trzeba utorować sobie drogę ucieczki przebijając ściany. Działa również pod Windows (3.x do XP) na pełnym ekranie.  Pako 2Po prostu wersja Pacmana dla systemu DOS. Działa również pod Windows (3.x do 98). 
BrainStorm ProUkładanka logiczna. Program dla DOS, działa pod Windows od 3.1x do 98 na pełnym ekranie.  Sparkle MenuRozszerzenie języka skryptowego systemu DOS o możliwość kreowania interaktywnych menu z efektami graficznymi i dźwiękowymi. W zasadzie dla pracujących w "czystym" DOS-ie (jeśli są jeszcze tacy), albo jako ciekawostka. Działa również w systemach Windows od 3.x do 98, w oknie DOS i na pełnym ekranie. 
Honk Kong Mah JongGra logiczna dla systemu DOS nawiązująca do tradycji chińskiej. Zasadami gry różni się od programów o podobnej nazwie tworzonych dla Windows. Warto zobaczyć. Działa również pod Windows (3.x do XP).  Ultimate CalculatorKalkulator naukowy w stylu "retro" obsługiwany przy pomocy tekstowych poleceń. Wprawdzie każdy "okienkowy" system operacyjny ma dołączony kalkulator, ale ten "potrafi" np. rozwiązywać równania i rysować wykresy funkcji. DOS, działa pod Windows (3.x do XP) w oknie i na pełnym ekranie. 
PerspectusProsty program do tworzenia stereogramów metodą losowych punktów. Obrazy tego typu nie wymagają do oglądania żadnych specjalnych okularów, ale trzeba chwili dla "nauczenia" wzroku odpowiedniego sposobu patrzenia. W Internecie jest mnóstwo tego rodzaju stereogramów, teraz można tworzyć własne. Wrażenie głębi jest bardzo sugestywne. Program dla DOS, działa również pod Windows (3.x do 98).   3-D PitfallGra zręcznościowa dla DOS, klon słynnego Tetrisa, ale... w trzech wymiarach!. Sami sprawdźcie, jak to wpływa na grę. Działa również pod Windows (od 3.10 do 98) w trybie pełnoekranowym. Pod Windows XP w zasadzie działa, ale z problemami: nieczytelne napisy, kłopotliwe wyjście z aplikacji.   1 on 1 = 3!!Ten program o dziwnej nazwie, chociaż nie pochodzi z dyskietki PC World Computer, zasługuje moim zdaniem jak najbardziej na wywołanie z Krainy Wiecznych Bajtów. Czy ktoś z młodszych czytelników tego bloga wie, co to był dBase III? To system obsługi relacyjnych baz danych wraz ze zintegrowanym językiem programowania dla systemu DOS, umożliwiający realizację nawet bardzo złożonych projektów, takich jak np. oprogramowanie do obsługi magazynów, bibliotek, sklepów czy instytucji samorządowych. Na jego podstawie powstało wiele klonów, jak FoxBASE czy Clipper, aplikacje użytkowe powstałe za ich pomocą bywają używane do dziś, zaś pliki DBF stały się standardem i nadal mogą być importowane jako źródło danych do wielu współczesnych programów. I oto otrzymujecie do przetestowania taki właśnie system, kompatybilny z  FoxBASE+, ale należący do kategorii shareware! Myślę jednak, że można go traktować (podobnie jak większość zamieszczonych tu programów) jako oprogramowanie porzucone (abandonware), gdyż firma przyznająca się do jego autorstwa wydaje się nie mieć nic wspólnego z istniejącą obecnie korporacją o tej samej nazwie. Font Spec ProMenedżer czcionek dla Windows (od 3.x do XP). Pozwala przeglądać i drukować wzory czcionek, instalować i odinstalowywać czcionki w systemie, tworzyć grupy czcionek np. związanych z konkretnym projektem oraz zarządzać nimi itp. Osługuje czcionki True Type i Adobe Type. 
Smart'n StickyEdytor do projektowania samoprzylepnych etykiet. W tej dziedzinie może dorównywać profesjonalnym programom graficznym, jak np. Corel Draw. Działa pod Windows od 3.x do XP, nie wymaga instalacji.
Kye 2.0Gra logiczno-zręcznościowa. Coś pomiędzy Pacmanem i Sokobanem. Działa pod Windows od 3.x do XP.