ReactOs – niespełnione nadzieje

W poprzednim artykule trochę się rozpisałem próbując uzasadnić, chyba głównie zwolennikom Linuksa, dlaczego ten system jakoś mi „nie pasuje”, zwłaszcza w zastosowaniu do starszych komputerów PC. A gdyby tak ktoś stworzył system niezależny od firmy Microsoft, ale kompatybilny z Windows na poziomie binarnym, umożliwiający uruchamianie programów użytkowych i sterowników urządzeń stworzonych dla tego ostatniego? Podobny przypadek zdarzył się w roku 1991, kiedy to firma Digital Research wprowadziła na rynek system DR-DOS 6.0, zgodny z dominującym wówczas na rynku PC MS-DOS-em Microsoftu, a w niektórych zastosowaniach nawet od niego lepszym. Dlaczego więc historia nie miałaby się powtórzyć?

Kiedy gdzieś tak w połowie roku 2011 odnalazłem w Internecie stronę projektu ReactOS, pomyślałem, że moje nadzieje są wreszcie bliskie spełnienia. No bo popatrzcie tylko na założenia: system binarnie zgodny z Microsoft Windows oparty na najlepszych koncepcjach Windows NT (późniejsze systemy, takie jak Windows 2000, XP, Vista,7 są zbudowane na architekturze Windows NT), pozwalający bez żadnych zmian uruchamiać aplikacje i sterowniki stworzone dla systemów Microsoftu.

Tyle tylko, że dostępna wówczas do pobrania wczesna wersja rozwojowa 0.3.13 (faza alfa) nie spełniała tych założeń. Istniała już wprawdzie dość skromna lista działających aplikacji i kompatybilnych urządzeń, ale jeszcze dłuższa lista tych, które nie działały lub działały niestabilnie, zaś w stosunku do aplikacji i sterowników nie umieszczonych na żadnej z wymienionych list można było założyć z dużym prawdopodobieństwem, że nie będą działać (trochę testowałem).

W lutym 2012 roku pojawiła się wersja 0.3.14. Trochę lepsza, ale nadal współpracująca z nielicznymi aplikacjami i sterownikami. Nie tak miało być, ale to w końcu nadal tylko alfa.

23 grudnia 2012 roku ukazała się, według artykułu w polskiej Wikipedii, wersja 0.3.15. Jednak nie jest ona dostępna do pobrania na oficjalnej stronie projektu. Chyba jednak się nie ukazała.

Wygląda na to, że rozwój projektu się zatrzymał. Na starej stronie projektu, dostępnej jeszcze w 2012 roku, publikowany był biuletyn, w którym ostatnie opublikowane artykuły nie tchnęły optymizmem. Wynikało z nich, że są problemy z wywiązywaniem się niektórych developerów z podjętych zadań. Zorganizowana została zbiórka pieniędzy aby można było zapłacić twórcom kluczowych fragmentów projektu za ich pracę i w ten sposób zwiększyć zakres zaangażowania, jednak według mojej wiedzy nie udało się zebrać założonej kwoty. Mnie to specjalnie nie dziwi: dla przyciągnięcia sponsorów trzeba by przedstawić zaawansowaną wersję rozwojową systemu, pozwalającą z dużym prawdopodobieństwem zakładać końcowy sukces. Dostępna alfa takich nadziei nie stwarza, a trudno oczekiwać że ktoś zaryzykuje większe pieniądze w ciemno. Na początku 2013 roku internetowa strona projektu została przeorganizowana i nie ma już biuletynu (może był za bardzo pesymistyczny?) i nie można śledzić stanu zbiórki pieniędzy (choć nadal można wysyłać dotacje).

Tak więc moje nadzieje związane z ReactOS-em zaczynają blednąć. Może rozwój projektu nie został faktycznie zatrzymany, ale jest zbyt wolny a czasu zaczyna brakować. Gdyby w tym roku pojawiła się w miarę stabilna, nadająca się do użytku ( choć może nie w środowiskach produkcyjnych) wersja beta, stwarzająca nadzieje na wersję finalną w 2014 roku, to system mógłby liczyć nawet na sukces komercyjny.

W chwili obecnej jeszcze na około 35% wszystkich komputerów PC na świecie zainstalowany jest system Windows XP. Ośmielam się przypuszczać, że większość z nich to maszyny firmowe. Wynika to nie z krótkowzroczności czy niedostatecznej wiedzy administratorów, tylko z tego, że migracja na nowsze wersje Windows generuje ogromne koszty nie dając w zamian większych korzyści biznesowych. Część z tych firm mogłaby zapewne wybrać ReactOS, gdyby system był gotowy, spełniał przyjęte założenia projektu i gdyby jego cena była konkurencyjna w stosunku do produktów Microsoftu. Jeśli jednak twórcy nie zdążą do tej daty, albo zaczną modyfikować projekt w kierunku zgodności z Windows 7 czy 8 poświęcając kompatybilność ze starszymi wersjami, to ośmielam się twierdzić, że projekt zostanie w końcu zarzucony z powodu braku zainteresowania zarówno developerów, jak i potencjalnych użytkowników.

Data pierwszej publikacji tego artykułu to 5 maja 2013 roku, od tego czasu niektóre stwierdzenia straciły swoją aktualność. Dotyczy to chociażby procentowego udziału Windows XP, który systematycznie spada, choć nadal jest jeszcze wysoki i wynosił w maju 2015 roku 11%, niewiele mniej niż dla systemu Windows 8.1 (13,4%). Okazało się również, że ReactOS jednak się rozwija (chociaż bardzo powoli) i obecnie dostępna jest do pobrania wersja 0.3.17.